Bệnh võng mạc thường gặp ở người trung niên và cao tuổi – Phát hiện sớm để bảo toàn thị lực trung tâm

Màng trước võng mạc (ERM) là gì?

Màng trước võng mạc (Epiretinal Membrane – ERM) là một trong những bệnh lý võng mạc phổ biến, đặc biệt ở nhóm người trung niên và cao tuổi. Bệnh hình thành khi có sự tăng sinh bất thường của các tế bào nguyên bào sợi và chất nền ngoại bào (ECM) trên bề mặt võng mạc, nhất là tại vùng hoàng điểm – nơi đảm nhiệm chức năng nhìn rõ chi tiết. Khi lớp màng này xuất hiện và co kéo, cấu trúc võng mạc bị biến dạng, khiến người bệnh nhìn mờ, hình ảnh bị méo hoặc xuất hiện vùng tối ngay trung tâm tầm nhìn. Mức độ giảm thị lực phụ thuộc vào độ dày và mức độ co kéo của màng, có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời.

Dấu hiệu nhận biết và tiến triển của bệnh

Trong giai đoạn đầu, bệnh màng trước võng mạc thường diễn tiến âm thầm và không gây triệu chứng rõ ràng. Nhiều bệnh nhân chỉ tình cờ phát hiện khi đi khám định kỳ. Ở giai đoạn muộn hơn, người bệnh có thể cảm nhận các dấu hiệu như: hình ảnh méo mó, biến dạng, mờ mắt, khó đọc chữ nhỏ, khó thực hiện công việc cần độ chính xác cao hoặc thấy ám điểm trung tâm – vùng mờ tối ngay giữa tầm nhìn. Nếu không được điều trị, quá trình co kéo kéo dài có thể gây tổn thương cấu trúc võng mạc vĩnh viễn, khiến thị lực suy giảm không thể phục hồi.

Khi nào cần phẫu thuật bóc màng trước võng mạc (ERM)?

Các bác sĩ chuyên khoa võng mạc – dịch kính tại Bệnh viện Mắt Bình Tâm cho biết: phẫu thuật cắt dịch kính bóc ERM được chỉ định khi thị lực trung tâm giảm dưới 5/10, hoặc giảm từ hai hàng thị lực trở lên so với trước. Ngoài ra, bệnh nhân có biểu hiện méo hình, mờ mắt, xuất hiện ám điểm hoặc hình ảnh biến dạng trên kết quả OCT (chụp cắt lớp võng mạc) cũng nên được chỉ định phẫu thuật.

Đặc biệt, ngay cả khi thị lực còn tương đối tốt, nếu người bệnh gặp khó khăn trong các công việc đòi hỏi thị giác tinh tế như đọc sách, may vá, vẽ kỹ thuật hay sử dụng máy tính lâu dài, bác sĩ vẫn có thể cân nhắc can thiệp để cải thiện chất lượng thị giác và phòng ngừa biến chứng về sau.

Các phương pháp điều trị màng trước võng mạc tại Bệnh viện Mắt Bình Tâm

Tùy vào mức độ dính và cấu trúc của màng, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp:

1. Cắt dịch kính bóc ERM đơn thuần:

Phương pháp này được áp dụng khi màng xơ mỏng, dễ bóc và không dính sâu vào lớp màng ngăn trong (ILM). Phẫu thuật được tiến hành qua đường dịch kính nhằm loại bỏ lớp màng tăng sinh trên võng mạc, giúp giảm co kéo và phục hồi cấu trúc vùng hoàng điểm.

2. Cắt dịch kính bóc ERM kết hợp bóc màng ngăn trong (ILM peeling):

Đây là phương pháp tiên tiến hơn, giúp hạn chế nguy cơ tái phát ERM. Bác sĩ sử dụng thuốc nhuộm chuyên biệt như Xanh Trypan Blue để nhuộm ERM và Xanh ICG hoặc Brilliant Blue G để nhuộm ILM, nhờ đó quan sát rõ ranh giới giữa các lớp màng dưới kính hiển vi phẫu thuật có độ phóng đại lớn.

Tại Bệnh viện Mắt Bình Tâm, kỹ thuật này được thực hiện thường quy bởi đội ngũ phẫu thuật viên giàu kinh nghiệm, cùng hệ thống thiết bị cắt dịch kính và kính hiển vi nội nhãn hiện đại (Alcon, Zeiss…), giúp đảm bảo độ chính xác và an toàn tối đa cho bệnh nhân.

Chẩn đoán và theo dõi bằng OCT – công nghệ hình ảnh tiên tiến

OCT (Optical Coherence Tomography) là công cụ chẩn đoán không thể thiếu trong đánh giá và theo dõi bệnh lý màng trước võng mạc. Công nghệ này cho phép bác sĩ quan sát chi tiết từng lớp cấu trúc võng mạc, xác định độ dày, mức độ co kéo và biến dạng hoàng điểm.

Sau phẫu thuật, OCT còn giúp đánh giá hiệu quả hồi phục. Những hình ảnh tiên lượng tốt bao gồm: không còn phù hoàng điểm, cấu trúc lớp ellipsoid nguyên vẹn và màng không dính sâu vào võng mạc. Việc theo dõi định kỳ bằng OCT giúp tối ưu hóa kết quả điều trị và phát hiện sớm nguy cơ tái phát.

Hiệu quả và tiên lượng sau phẫu thuật ERM

Phần lớn bệnh nhân sau phẫu thuật bóc màng trước võng mạc phục hồi thị lực đáng kể sau 3–6 tháng. Mức độ cải thiện phụ thuộc vào thời gian mắc bệnh, tình trạng tổn thương cấu trúc võng mạc, tuổi tác và các bệnh lý kèm theo như đái tháo đường hay tăng huyết áp.

Nhờ ứng dụng kỹ thuật hiện đại và quy trình chăm sóc sau mổ chuyên nghiệp, Bệnh viện Mắt Bình Tâm đạt tỷ lệ phục hồi thị lực cao, mang lại chất lượng sống tốt hơn cho người bệnh.

Bệnh viện Mắt Bình Tâm – Trung tâm chuyên sâu về võng mạc – dịch kính

Với sứ mệnh “Vì một cộng đồng sáng khỏe”, Bệnh viện Mắt Bình Tâm không ngừng đổi mới, đầu tư đồng bộ hệ thống thiết bị chẩn đoán và phẫu thuật tiên tiến: máy chụp OCT, siêu âm A/B scan, máy chụp đáy mắt huỳnh quang, cùng kính hiển vi phẫu thuật và hệ thống cắt dịch kính hàng đầu thế giới.

Đội ngũ bác sĩ chuyên sâu trong lĩnh vực võng mạc – dịch kính, tiêu biểu là TS.BS Nguyễn Hữu Dũng, Giám đốc bệnh viện, với hơn 20 năm kinh nghiệm và được Thủ tướng Chính phủ trao tặng bằng khen vì những đóng góp trong lĩnh vực y tế. Cùng với đó là tập thể bác sĩ trẻ được đào tạo bài bản trong và ngoài nước, đang theo học các chương trình CKI, CKII và tiến sĩ, tạo nên sức mạnh chuyên môn vững chắc của bệnh viện.

Không chỉ chú trọng vào kỹ thuật điều trị, Bệnh viện Mắt Bình Tâm còn hướng đến chăm sóc người bệnh toàn diện – từ khám, phẫu thuật, tư vấn phục hồi thị lực cho đến theo dõi dài hạn sau mổ, đảm bảo kết quả bền vững và sự an tâm tuyệt đối cho người bệnh.

Kết luận

Màng trước võng mạc (ERM) tuy không gây nguy hiểm tức thì nhưng nếu không được phát hiện và điều trị đúng lúc, có thể dẫn đến suy giảm thị lực vĩnh viễn. Phát hiện sớm thông qua kiểm tra mắt định kỳ và điều trị tại cơ sở uy tín sẽ giúp bảo tồn thị lực và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Bệnh viện Mắt Bình Tâm – với đội ngũ chuyên gia võng mạc hàng đầu, thiết bị hiện đại và quy trình điều trị toàn diện – là lựa chọn tin cậy cho người bệnh khi cần điều trị các bệnh lý võng mạc – dịch kính.