Chắp và lẹo mắt là hai bệnh lý phổ biến ở mi mắt, gây sưng đau, khó chịu và ảnh hưởng đến tầm nhìn cũng như sinh hoạt hàng ngày. Việc nhận biết sớm và điều trị đúng cách giúp ngăn ngừa biến chứng và hạn chế tái phát. Dưới đây là thông tin chi tiết về nguyên nhân, cách phân biệt và phương pháp điều trị chắp, lẹo mắt hiệu quả.

1. Nguyên nhân gây chắp và lẹo mắt

Lẹo mắt thường do vi khuẩn tụ cầu hoặc vi khuẩn xâm nhập vào tuyến chân lông mi gây viêm nhiễm cấp tính. Trong khi đó, chắp mắt xuất hiện khi tuyến nhờn ở mi mắt bị tắc nghẽn, khiến dịch nhờn tích tụ và tạo thành khối u viêm. Đặc biệt, trong một số trường hợp, lẹo có thể tiến triển thành chắp nếu không được điều trị kịp thời.

2. Cách phân biệt chắp và lẹo mắt

2.1. Lẹo mắt

– Ban đầu, mi mắt có dấu hiệu sưng nhẹ, đỏ, ngứa và đau.

– Xuất hiện một khối rắn nhỏ như hạt gạo ở bờ mi, dính chặt vào da mi.

– Sau 3 – 4 ngày, lẹo có thể mưng mủ và vỡ ra. Lẹo mắt rất dễ tái phát và có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai mi mắt.

– Một số trường hợp lẹo sưng to có thể gây phù nề và ảnh hưởng đến tầm nhìn.

Các dạng lẹo mắt

– Lẹo trong: Do nhiễm trùng tuyến nhờn, nằm ở mặt trong của mi mắt. Khi lật mi, có thể thấy đầu mủ trắng.

– Lẹo ngoài: Hình thành do viêm nang lông mi, tạo thành nốt đỏ ở bờ mi, đau nhức.

– Đa lẹo: Xuất hiện nhiều lẹo trên cùng một mi hoặc ở cả hai mắt.

2.2. Chắp mắt

– Hình thành do tuyến nhờn của mi mắt bị tắc nghẽn.

– Biểu hiện ban đầu là sưng đỏ, sau đó thành khối tròn, không đau.

– Thường nằm sâu trong mi mắt, xa bờ mi hơn so với lẹo.

– Trong một số trường hợp, chắp có thể tồn tại lâu dài hoặc tiến triển thành khối viêm lớn, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tầm nhìn.

Các dạng chắp mắt

– Chắp đơn lẻ: Xuất hiện một khối chắp duy nhất trên mi mắt.

– Đa chắp: Xuất hiện nhiều khối chắp cùng lúc, có thể ở cả hai mắt.

3. Triệu chứng thường gặp khi bị chắp và lẹo mắt

– Mi mắt sưng đỏ, đau nhức, đặc biệt khi chớp mắt.

– Chảy nước mắt, nhạy cảm với ánh sáng.

– Cảm giác cộm như có dị vật trong mắt.

– Lẹo có thể mưng mủ và vỡ sau vài ngày, trong khi chắp có xu hướng tồn tại lâu hơn và không tự vỡ.

4. Cách điều trị chắp và lẹo mắt

– Dùng kháng sinh: Các trường hợp nhiễm trùng cần sử dụng thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.

– Chườm nóng: Giúp giảm sưng đau, thúc đẩy quá trình thoát mủ.

– Dùng corticoid hoặc chích lẹo/chắp: Áp dụng cho trường hợp lẹo/chắp lớn, tái phát nhiều lần hoặc kéo dài.

– Vệ sinh mắt đúng cách: Sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch vùng mắt, hạn chế vi khuẩn xâm nhập.

Lưu ý, tuyệt đối không tự ý nặn mủ vì có thể làm tổn thương lan rộng, gây viêm nhiễm nặng hơn hoặc để lại sẹo xấu.

5. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Người bệnh cần đi khám bác sĩ chuyên khoa mắt nếu:

– Lẹo hoặc chắp không cải thiện sau vài ngày điều trị.

– Bệnh tái phát nhiều lần, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt.

– Xuất hiện khối u dai dẳng, không điển hình hoặc có dấu hiệu nghi ngờ ung thư mi mắt, đặc biệt ở người lớn tuổi.

6. Cách phòng ngừa chắp và lẹo mắt

– Rửa tay sạch trước khi chạm vào mắt để tránh nhiễm khuẩn.

– Tránh dụi mắt khi cảm thấy ngứa hoặc khó chịu.

– Bảo vệ mắt khỏi khói bụi, ô nhiễm bằng cách đeo kính khi ra ngoài.

– Vệ sinh mắt thường xuyên bằng nước muối sinh lý.

– Nếu trang điểm mắt, cần tẩy trang kỹ mỗi ngày và thay mascara định kỳ để tránh vi khuẩn tích tụ.

– Không dùng chung khăn mặt, đồ trang điểm mắt với người khác để hạn chế nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn.

7. Kết luận

Chắp và lẹo mắt là bệnh lý phổ biến nhưng nếu không điều trị đúng cách có thể gây biến chứng nguy hiểm. Việc nhận biết sớm, điều trị kịp thời và chăm sóc mắt đúng cách sẽ giúp hạn chế tái phát, bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh. Khi có dấu hiệu bất thường, hãy đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị phù hợp.