Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là một bệnh lý võng mạc lành tính nhưng có thể gây suy giảm thị lực nếu kéo dài hoặc tái phát nhiều lần. Khi mắc bệnh, người bệnh thường có cảm giác nhìn mờ, méo hình, đôi khi kèm theo đau nhức mắt.

Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là gì?

Hắc võng mạc trung tâm thanh dịch (Central Serous Chorioretinopathy – CSC) là tình trạng dịch tích tụ dưới võng mạc, làm bong lớp biểu mô sắc tố và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nhìn. Bệnh có thể gặp ở mọi quốc gia, đặc biệt phổ biến hơn ở khu vực Đông Nam Á như Nhật Bản, Trung Quốc và Việt Nam. Độ tuổi thường gặp là từ 20 trở lên, trong đó nam giới có tỷ lệ mắc cao hơn nữ. Bệnh ít xuất hiện ở trẻ nhỏ và người già, thường chỉ xảy ra ở một mắt và có khả năng tái phát. Theo nhiều nghiên cứu, tỷ lệ tái phát có thể lên tới 30% trong vòng hai năm.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân chính xác của bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch hiện chưa được xác định. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng bệnh liên quan đến rối loạn vận mạch và sự bất thường của hàng rào máu – võng mạc. Những người có yếu tố tâm lý dễ bị tác động, thường xuyên căng thẳng, lo âu, mất ngủ, hay hút thuốc lá hoặc có bệnh lý toàn thân sẽ có nguy cơ cao hơn.

Triệu chứng nhận biết

Người mắc bệnh thường có biểu hiện nhìn mờ, mức độ khác nhau tùy từng trường hợp, thị lực có thể giảm xuống chỉ còn 5/10 – 6/10 và trong các trường hợp tái phát nhiều lần có thể chỉ còn 1/10 – 2/10. Hình ảnh nhìn thấy thường bị biến dạng, cong hoặc méo mó, màu sắc thay đổi, nhất là các gam màu sáng hoặc vàng nhạt. Một số bệnh nhân còn thấy bóng đen che trước mắt hoặc ám điểm trung tâm khi kiểm tra bằng bảng ô vuông Amsler. Ngoài ra, có người kèm theo đau đầu và đau nhức mắt.

Chẩn đoán bệnh

Khi thăm khám đáy mắt, bác sĩ có thể phát hiện hoàng điểm sẫm màu, ánh sáng trung tâm giảm hoặc mất. Vùng tổn hại thường lồi cao, có bờ phản sáng, đôi khi hình thành cả vòng tròn hoặc chỉ một phần vòng tròn. Sau khoảng 4 tuần, chất lắng cặn màu vàng nhỏ như đầu kim có thể xuất hiện, rải rác ở vùng tổn hại và tồn tại trong nhiều tháng. Khám bằng sinh hiển vi cho thấy võng mạc bị chia thành hai phần: phần trong có mạch máu trong suốt lồi về phía buồng dịch kính và phần ngoài là lớp biểu mô sắc tố, giữa hai phần có dịch đọng. Chất lắng cặn thường xuất hiện sau 3–4 tuần. Chẩn đoán xác định chủ yếu dựa vào soi đáy mắt, chụp cắt lớp võng mạc (OCT) và trong một số trường hợp kéo dài hoặc tái phát, bác sĩ sẽ chỉ định chụp mạch huỳnh quang.

Tiến triển của bệnh

Bệnh hắc võng mạc trung tâm thanh dịch thường có diễn biến trong thời gian nhất định và có khả năng tự khỏi sau khoảng 4–6 tháng, do đó nhìn chung không quá nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu bệnh trở thành mạn tính, kéo dài nhiều tháng hoặc tái phát nhiều lần, võng mạc có thể bị biến đổi, dẫn đến teo và mất chức năng. Theo các nghiên cứu, khoảng 15% bệnh nhân có nguy cơ tái phát.

Điều trị hắc võng mạc trung tâm thanh dịch

Do chưa xác định được nguyên nhân cụ thể nên việc điều trị hiện nay chủ yếu tập trung vào hỗ trợ, giúp bệnh nhanh hồi phục và hạn chế tái phát. Một số trường hợp được chỉ định quang đông bằng laser để đốt chỗ rò rỉ cách hoàng điểm khoảng hai đường kính gai thị, mang lại kết quả tốt nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nên chỉ áp dụng cho bệnh nhân kéo dài hoặc tái phát nhiều lần. Ngoài ra, bác sĩ có thể kết hợp điều trị bằng thuốc giãn mạch, thuốc giảm phù nề, thuốc tăng cường dinh dưỡng võng mạc. Tiên lượng bệnh nhìn chung khá lành tính. Người bệnh cần lưu ý nghỉ ngơi, tránh rượu bia, thuốc lá, giảm căng thẳng, ngủ đủ giấc và giữ tinh thần thoải mái để hỗ trợ quá trình hồi phục.

Kết luận

Hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là bệnh lý võng mạc lành tính, đa số có thể tự khỏi nhưng không nên chủ quan bởi nguy cơ tái phát và biến chứng mạn tính vẫn tồn tại. Khám mắt định kỳ, phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp bảo vệ thị lực lâu dài.

Tại Bệnh viện Mắt Bình Tâm, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa cùng hệ thống thiết bị chẩn đoán hiện đại như chụp OCT, chụp mạch huỳnh quang sẽ giúp phát hiện chính xác và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, an toàn cho người bệnh. Nếu có triệu chứng nhìn mờ, méo hình hoặc ám điểm, bạn nên đến thăm khám sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời.