Lác mắt hay còn gọi là mắt lé là một bệnh lý phổ biến ở cả trẻ em và người lớn, ảnh hưởng không chỉ đến thị lực mà còn đến thẩm mỹ khuôn mặt. Tại Bệnh viện Mắt Bình Tâm, chúng tôi thường tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhân đến khám và điều trị lác mắt với mức độ khác nhau. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là yếu tố quan trọng giúp cải thiện đáng kể chức năng thị giác và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Lác mắt là gì?

Lác mắt là tình trạng hai mắt không cùng nhìn về một hướng. Trong khi một mắt có thể nhìn thẳng, mắt còn lại có thể lệch vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới. Ở mắt bình thường, cả hai mắt phối hợp nhịp nhàng để nhìn vào cùng một điểm, giúp hình ảnh thu được trở nên rõ nét và chính xác. Tuy nhiên, khi bị lác, hình ảnh từ hai mắt không đồng bộ khiến não bộ không thể hợp nhất thành một ảnh duy nhất.

Ở trẻ nhỏ, não có xu hướng loại bỏ hình ảnh từ mắt lệch, dẫn đến tình trạng nhược thị. Trong khi đó, người lớn thường xuất hiện song thị (nhìn đôi), gây khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.

Nguyên nhân gây lác mắt

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng lác mắt, bao gồm:

1. Ở trẻ em:

Bẩm sinh: Một số trẻ sinh ra đã có sự bất thường về cơ hoặc thần kinh điều khiển cơ vận nhãn.

Tật khúc xạ không được điều chỉnh: Cận thị, viễn thị hoặc loạn thị nặng khiến mắt không điều tiết đồng đều.

Biến chứng trong quá trình sinh: Thiếu oxy não, chấn thương đầu trong lúc sinh có thể ảnh hưởng đến chức năng điều khiển vận nhãn.

2. Ở người lớn:

Bệnh lý thần kinh như đột quỵ, chấn thương sọ não, đái tháo đường gây tổn thương dây thần kinh điều khiển vận động mắt.

U não, não úng thủy, hội chứng Down, bại não.

Chấn thương vùng mắt

Di truyền: Trong gia đình có người bị lác thì nguy cơ bị bệnh cao hơn.

Dấu hiệu nhận biết lác mắt

Việc phát hiện lác mắt có thể dễ dàng hoặc khó khăn tùy vào mức độ lệch và loại lác. Một số dấu hiệu thường gặp bao gồm:

– Mắt lệch rõ ràng khi nhìn vào gương hoặc khi quan sát từ người khác.

– Mỏi mắt, khó tập trung, đặc biệt khi đọc sách hoặc sử dụng máy tính.

– Nghiêng đầu sang một bên để cải thiện tầm nhìn (biểu hiện bù trừ).

– Song thị (nhìn đôi) ở người lớn.

– Ở trẻ em, trẻ có thể dụi mắt thường xuyên, chậm nói, học kém do không thấy rõ.

– Ở những trường hợp lác ẩn, mắt bình thường khi nghỉ ngơi nhưng lệch khi mệt mỏi, căng thẳng – cần được khám chuyên khoa mắt để chẩn đoán chính xác.

Chẩn đoán lác mắt

Tại Bệnh viện Mắt Bình Tâm, chúng tôi thực hiện chẩn đoán lác mắt thông qua:

– Khám lâm sàng: Đánh giá hướng nhìn, độ lệch của mắt, khả năng phối hợp hai mắt.

– Khám khúc xạ: Phát hiện các tật khúc xạ liên quan.

– Kiểm tra chức năng thần kinh thị giác: Đảm bảo không có tổn thương từ hệ thần kinh trung ương.

– Các xét nghiệm hỗ trợ khác (nếu cần): MRI, CT scan trong trường hợp nghi ngờ bệnh lý thần kinh hoặc u não.

Việc khám định kỳ mắt cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở đi là cần thiết để kịp thời phát hiện lác mắt hoặc các bất thường thị lực khác.

Phương pháp điều trị lác mắt

Tùy vào nguyên nhân, mức độ và độ tuổi của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp:

1. Đeo kính hoặc bịt mắt:

Áp dụng với các trường hợp lác do tật khúc xạ hoặc lác nhẹ.

Bịt mắt bên khỏe để kích thích mắt yếu hoạt động, từ đó giúp điều chỉnh thị lực và hướng nhìn.

2. Tập phục hồi chức năng thị giác:

Các bài tập giúp đồng bộ chuyển động mắt, tăng cường phối hợp giữa hai mắt.

Phối hợp với máy móc chuyên dụng trong điều trị phục hồi chức năng thị giác tại bệnh viện.

3. Phẫu thuật cơ vận nhãn:

Được chỉ định trong các trường hợp lác nặng, không cải thiện sau điều trị nội khoa.

Bác sĩ sẽ điều chỉnh vị trí hoặc sức kéo của các cơ quanh mắt để đưa mắt lệch về vị trí bình thường.

Phẫu thuật không phục hồi hoàn toàn thị lực mắt yếu, nhưng giúp cải thiện thẩm mỹ và phối hợp hai mắt tốt hơn.

Việc phẫu thuật càng sớm, đặc biệt ở trẻ dưới 3 tuổi, càng nâng cao tỉ lệ thành công (lên đến 90%).

Phòng ngừa và chăm sóc mắt đúng cách

Để phòng ngừa lác mắt cũng như hỗ trợ điều trị hiệu quả, người bệnh cần lưu ý:

– Khám mắt định kỳ mỗi 6 tháng, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người có yếu tố nguy cơ (gia đình có người bị lác, tiền sử chấn thương, tật khúc xạ…).

– Tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ, sử dụng kính hoặc bịt mắt đều đặn theo chỉ định.

– Tái khám đúng lịch hẹn để bác sĩ theo dõi sự tiến triển và điều chỉnh phương pháp điều trị.

– Tránh để trẻ xem thiết bị điện tử quá gần hoặc trong thời gian dài.

– Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là vitamin A, D và các khoáng chất tốt cho mắt.

Khi nào nên đến khám tại bệnh viện?

Hãy đưa con bạn hoặc chính bạn đến Bệnh viện Mắt Bình Tâm nếu có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

– Mắt lệch rõ ràng.

– Trẻ có biểu hiện nghiêng đầu, dụi mắt thường xuyên, học kém không rõ nguyên nhân.

– Người lớn bị song thị, mỏi mắt, mất khả năng phối hợp khi làm việc.

– Có tiền sử bệnh lý thần kinh, chấn thương đầu, đái tháo đường, hoặc gia đình có người bị lác.

Bệnh viện Mắt Bình Tâm với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa mắt giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, cam kết mang đến phương pháp điều trị lác mắt hiệu quả, an toàn và phù hợp cho từng bệnh nhân. Hãy đặt lịch khám ngay hôm nay để được tư vấn và chăm sóc chuyên sâu về thị lực!