Lao ở mắt là bệnh lý hiếm gặp nhưng nguy hiểm, có thể gây viêm kết mạc, sưng đỏ, đau nhức và thậm chí mù lòa nếu không được phát hiện sớm. Nguyên nhân chính là vi khuẩn lao tấn công các cấu trúc của mắt, làm suy giảm thị lực nghiêm trọng. Tuy nhiên, bệnh thường bị nhầm lẫn với các bệnh viêm nhiễm mắt khác, gây khó khăn trong chẩn đoán. Vậy dấu hiệu nhận biết lao ở mắt là gì? Làm sao để điều trị hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

1. Bệnh lao ở mắt là gì?

Bệnh lao ở mắt là một dạng nhiễm trùng do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, ảnh hưởng đến các cấu trúc trong mắt như màng bồ đào, kết mạc, củng mạc, giác mạc và võng mạc. Đây là một bệnh lý hiếm gặp nhưng có thể gây suy giảm thị lực nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Theo các nghiên cứu, khoảng 20% bệnh nhân lao có thể bị ảnh hưởng ở các cơ quan ngoài phổi, trong đó có mắt. Vi khuẩn lao có thể xâm nhập vào mắt qua đường máu hoặc trực tiếp từ chất dịch chứa vi khuẩn.

2. Nguyên nhân gây bệnh Lao ở mắt

2.1. Tác nhân gây bệnh

Bệnh lao ở mắt chủ yếu do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis – một loại trực khuẩn kháng cồn, kháng acid, có khả năng sống sót trong môi trường khắc nghiệt. Ngoài ra, vi khuẩn lao bò (Mycobacterium bovis) và các vi khuẩn lao không điển hình cũng có thể gây bệnh nhưng ít gặp hơn.

2.2. Con đường lây nhiễm

– Lây nhiễm trực tiếp: Vi khuẩn lao có thể đi vào mắt qua tiếp xúc với dịch tiết từ bệnh nhân lao phổi khi họ ho, hắt hơi.

– Lây nhiễm gián tiếp: Khi hệ miễn dịch suy yếu, vi khuẩn lao có thể theo đường máu đến mắt và gây bệnh.

3. Triệu chứng bệnh Lao ở mắt

Bệnh lao ở mắt có thể biểu hiện theo nhiều hình thái khác nhau tùy thuộc vào vị trí tổn thương. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp:

3.1. Lao kết mạc

– Mắt sưng đỏ, cộm, chảy nước mắt.

– Xuất hiện các nốt màu vàng hoặc loét trên kết mạc.

– Hạch trước tai có thể sưng to.

3.2. Lao giác mạc

– Đau nhức, sợ ánh sáng, giảm thị lực.

– Giác mạc xuất hiện các nốt nhỏ màu vàng hoặc ổ loét có mủ.

– Lao màng bồ đào

– Đau nhức mắt, giảm thị lực.

– Mống mắt có các nốt màu vàng hoặc xám, có thể gây dính đồng tử.

3.3. Lao võng mạc

– Giảm thị lực, thu hẹp thị trường.

– Có thể xuất hiện các tổn thương dạng nốt lao trên võng mạc.

– Viêm mủ toàn nhãn cầu

– Mắt đau nhức dữ dội, mất hoàn toàn thị lực.

– Nhãn cầu có màu trắng đục, có thể chảy dịch mủ.

4. Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh Lao ở mắt

Bệnh lao mắt thường gặp ở những người có hệ miễn dịch suy yếu, bao gồm:

– Người mắc HIV/AIDS.

– Người đang hóa trị hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch.

– Trẻ em chưa được tiêm vắc-xin BCG.

– Người sống trong môi trường ô nhiễm, thiếu dinh dưỡng.

– Người thường xuyên tiếp xúc với bệnh nhân lao phổi.

5. Chẩn đoán bệnh Lao ở mắt

Bệnh lao ở mắt thường khó chẩn đoán do triệu chứng dễ nhầm lẫn với các bệnh viêm nhiễm mắt khác. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

– Thăm khám lâm sàng

– Kiểm tra triệu chứng viêm mắt kéo dài không đáp ứng với kháng sinh thông thường.

– Đánh giá các tổn thương nghi ngờ lao trên kết mạc, giác mạc, màng bồ đào.

– Xét nghiệm hỗ trợ

– Test Tuberculin: Phản ứng dương tính nếu đường kính trên 5mm.

– X-quang phổi: Phát hiện tổn thương lao phổi nếu có.

– PCR (Polymerase Chain Reaction): Phát hiện DNA vi khuẩn lao trong mẫu dịch mắt, giúp chẩn đoán nhanh chóng và chính xác.

– Xét nghiệm máu: Kiểm tra công thức máu và vận tốc máu lắng để đánh giá tình trạng viêm nhiễm.

6. Phòng ngừa bệnh Lao ở mắt

Một số cách phòng ngừa bệnh lao ở mắt gồm:

– Tiêm vắc-xin BCG cho trẻ sơ sinh để giảm nguy cơ nhiễm lao.

– Vệ sinh môi trường sống, giữ nhà cửa thông thoáng, đủ ánh sáng mặt trời.

– Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt với những người có yếu tố nguy cơ cao.

– Đeo kính bảo vệ mắt khi làm việc trong môi trường có nguy cơ nhiễm khuẩn.

7. Điều trị bệnh Lao ở mắt

Việc điều trị bệnh lao ở mắt tuân theo nguyên tắc điều trị lao toàn thân với phác đồ hóa trị liệu tiêu chuẩn:

Nguyên tắc điều trị

– Kết hợp nhiều loại thuốc chống lao để tránh kháng thuốc.

– Dùng thuốc đều đặn, đúng liều, đủ thời gian theo hai giai đoạn: tấn công (2 tháng) và duy trì (4-7 tháng).

Thuốc điều trị chính

– Isoniazid (INH)

– Rifampicin (RIF)

– Ethambutol (EMB) – cần theo dõi tác dụng phụ gây viêm thần kinh thị giác.

– Pyrazinamide (PZA)

Điều trị hỗ trợ

– Thuốc giảm đau, chống viêm tại chỗ.

– Vệ sinh mắt bằng nước muối sinh lý.

– Tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói bụi.

– Không đi bơi, hạn chế để hóa chất vào mắt.

– Theo dõi và kiểm soát bệnh

– Bệnh nhân cần tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ để đánh giá hiệu quả điều trị.

– Những trường hợp kháng thuốc cần có phác đồ điều trị đặc biệt.

Kết luận

Bệnh lao ở mắt là một bệnh lý hiếm gặp nhưng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng cách và phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp bảo vệ sức khỏe đôi mắt, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ lao mắt, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.