Mộng thịt: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Mộng thịt (tên tiếng Anh là Pterygium) hay còn gọi là mộng mắt là một trong những bệnh về mắt mà trong đó kết mạc phát triển bao phủ một phần tròng trắng của mắt, có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt.

Vậy mộng thịt là gì?

Bản chất mộng thịt là một khối u hình tam giác của mô thịt trên phần màu trắng của mắt, kéo dài qua giác mạc. Khối u này có thể vẫn còn nhỏ hoặc phát triển đủ lớn để gây ảnh hưởng đến thị lực. Mộng thịt thường có thể phát triển từ một u mỡ kết mạc.

Mộng thịt không phải là ung thư. Mộng thịt có thể tiến triển chậm hoặc ngừng tiến triển ở một thời điểm nhất định. Trong trường hợp nặng, mộng thịt nó có thể che phủ đồng tử của người bệnh và gây ra các vấn đề về thị lực.

Dù nó không phải là bệnh nghiêm trọng, mộng thịt có thể gây ra các triệu chứng khó chịu. Người bệnh có thể cảm thấy như có dị vật trong mắt, đỏ mắt, cộm mắt. Bệnh cũng ảnh hưởng đến thẩm mỹ, khiến người bệnh cảm thấy tự ti.

Nguyên nhân bệnh Mộng thịt

Nguyên nhân chính xác của bệnh mộng thịt hiện nay vẫn chưa được biết đến. Tuy nhiên, bệnh thường xuất hiện ở những người sống trong môi trường mà mắt phải tiếp xúc nhiều với tia cực tím (UV), nước biển, gió, cát, phấn hoa, …

Triệu chứng bệnh Mộng thịt

Ngoài việc cản trở một phần tầm nhìn, mộng thịt thường không gây khó chịu cho người mắc. Nhưng trong một số trường hợp nặng, bệnh có thể gây: Nóng mắt, mắt đau hoặc ngứa, đỏ mắt…

Nếu màng của mộng thịt tăng trưởng đi vào giác mạc (vùng đồng tử của mắt), nó có thể thay đổi hình dạng và gây ra mờ mắt hoặc nhìn đôi. Thông thường, mộng mỡ mắt không cần điều trị. Nếu ảnh hưởng đến thẩm mỹ, bạn có thể được xem xét để loại bỏ.

Đường lây truyền bệnh Mộng thịt

Bệnh mộng thịt không phải là bệnh truyền nhiễm, do đó, không có khả năng lây truyền từ người bệnh sang người khỏe mạnh.

Đối tượng nguy cơ bệnh Mộng thịt

Một số yếu tố sau có thể là tăng nguy cơ mắc bệnh mộng thịt gồm:

Tiếp xúc nhiều với tia cực tím (như từ mặt trời)

Khô mắt

Chất kích thích như nắng, bụi và gió

Người sống gần xích đạo

Phòng ngừa bệnh Mộng thịt

Đeo kính râm mỗi ngày, kể cả khi thời tiết u ám là một cách hiệu quả để phòng ngừa bệnh Mộng thịt.

Nên chọn kính ngăn chặn 99% -100% cả bức xạ tia cực tím A (UVA) và tia cực tím B (UVB).

Kính râm dáng wrap-around còn là lựa chọn tốt hơn vì chúng có thể chặn ánh sáng và độ chói từ phía trước và cả hai bên, cũng như bảo vệ vùng da mỏng manh quanh mắt khỏi bị lão hóa, tổn thương. Vùng da xung quanh mắt, bao gồm cả mí mắt cũng rất nhạy cảm với ánh sáng mặt trời. Có gần 10% trường hợp ung thư da được phát hiện là ở vùng da gần mắt. Vì thế dùng kính râm wrap-around không chỉ giúp bảo vệ mắt khỏi các tia sáng có hại mà còn bảo vệ được vùng da quanh mắt. Các bác sĩ đã khuyên dùng kính râm kiểu wrap-around có khả năng bảo vệ mắt khỏi tia cực tím.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên chọn một chiếc mũ có vành để bảo vệ mắt khỏi tia UV và sử dụng nước mắt nhân tạo để giữ ẩm cho mắt ở vùng khí hậu khô.

Các biện pháp chẩn đoán bệnh Mộng thịt

Để chẩn đoán mộng thịt mắt bác sĩ sẻ sử dụng đèn khe. Thiết bị này, giúp bác sĩ kiểm tra giác mạc, mống mắt thủy tinh thể của bệnh nhân. Ngoài ra, bác sĩ có thể cần các xét nghiệm bổ sung như:

Kiểm tra thị lực: Kiểm tra tầm nhìn người bệnh liệu có thể nhìn thấy các chữ cái hoặc biểu tượng trên biểu đồ cách xa 6m.

Đánh giá hình dạng giác mạc: Sử dụng máy tính để tạo bản đồ 3D để chụp toàn cảnh giác mạc nhằm phát hiện bất thường.

Bác sĩ có thể chụp ảnh mắt của người bệnh để theo dõi những thay đổi sự phát triển của mộng thịt theo thời gian. Ngoài ra, có thể yêu cầu các xét nghiệm khác để loại trừ các tình trạng khác, chẳng hạn bệnh ung thư ảnh hưởng đến mắt.

Các biện pháp điều trị bệnh Mộng thịt

Trước đây, thường phẫu thuật cắt bỏ mộng thịt đơn thuần, tỷ lệ tái phát cao 30% – 80% nên vấn đề chỉ định phẫu thuật có phần hạn chế, phẫu thuật thường có nguy cơ ảnh hưởng đến thị lực.

Ngày nay có nhiều phương pháp phẫu thuật như: Ghép kết mạc tự thân, Ghép màng ối, Ghép tế bào mầm, Áp thuốc chống phân bào… Tỷ lệ tái phát thấp khoảng 3% – 5%.

Hiện nay, tại Bệnh viện Mắt Bình Tâm áp dụng phương pháp phẫu thuật Ghép kết mạc tự thân. Hầu như không tái phát hoặc tái phát rất thấp khoảng 2% – 3%. Sau đó, người bệnh tái khám sau 1 tuần, 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng và 1 năm.

Sau 1 năm, mắt ổn định hầu như không tái phát nên Bệnh viện Mắt Bình Tâm có thể tiến hành phẫu thuật mộng thịt ở giai đoạn đầu tùy theo hình thái mộng và nhu cầu của người bệnh.