Cận thị ngày nay không chỉ là vấn đề phổ biến ở học sinh, sinh viên hay người trẻ tuổi mà còn là nỗi lo lớn với nhóm bệnh nhân có độ cận cao. Người bị cận thị nặng (từ 6 đi-ốp trở lên) không chỉ gặp khó khăn trong sinh hoạt thường ngày mà còn đối diện nguy cơ cao mắc các bệnh lý nguy hiểm ở đáy mắt, đặc biệt là thoái hóa võng mạc.

Vậy tại sao người cận thị nặng cần phải tầm soát thoái hóa võng mạc định kỳ? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ chế, dấu hiệu cảnh báo cũng như cách phòng ngừa và điều trị bệnh lý này.

Võng mạc – “màn hình” quan trọng của đôi mắt

Võng mạc là lớp màng thần kinh siêu mỏng, nằm ở phía trong cùng của nhãn cầu. Chức năng chính của võng mạc là tiếp nhận ánh sáng đã được khúc xạ qua giác mạc và thủy tinh thể, sau đó chuyển đổi thành tín hiệu thần kinh truyền lên não bộ. Não bộ sẽ phân tích và tạo thành hình ảnh mà chúng ta nhìn thấy hằng ngày.

Chỉ một tổn thương nhỏ ở võng mạc cũng có thể gây ra suy giảm thị lực đáng kể, thậm chí dẫn đến mù lòa vĩnh viễn nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời. Chính vì vậy, bảo vệ võng mạc là nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao như bệnh nhân cận thị nặng.

Vì sao người cận thị nặng dễ bị thoái hóa võng mạc?

Cận thị không đơn thuần là “nhìn xa mờ, nhìn gần rõ” mà còn liên quan chặt chẽ đến cấu trúc nhãn cầu. Khi độ cận tăng cao, trục nhãn cầu sẽ dài ra bất thường. Điều này làm cho võng mạc – vốn rất mỏng manh – bị kéo căng, yếu dần và dễ bị tổn thương.

Những hậu quả thường gặp ở người cận thị nặng bao gồm:

– Thoái hóa võng mạc: võng mạc mỏng đi, xuất hiện các vùng tổn thương.

– Rách võng mạc: các vết rách nhỏ hình thành, tạo nguy cơ bong võng mạc.

– Bong võng mạc: tình trạng nghiêm trọng, có thể gây mất thị lực vĩnh viễn nếu không điều trị sớm.

Theo nhiều nghiên cứu, những người bị cận từ 6 đi-ốp trở lên có nguy cơ mắc bệnh lý võng mạc cao gấp nhiều lần so với người có thị lực bình thường.

Dấu hiệu cảnh báo thoái hóa – rách võng mạc

Ở giai đoạn đầu, tổn thương võng mạc có thể diễn tiến âm thầm và không gây triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, bạn cần đặc biệt lưu ý khi xuất hiện một số dấu hiệu sau:

– Nhìn thấy các chấm đen lơ lửng trước mắt, còn gọi là hiện tượng ruồi bay.

– Xuất hiện những tia chớp lóe sáng khi nhìn trong bóng tối.

– Thị lực mờ đi, hình ảnh méo mó, biến dạng.

– Cảm giác có một vùng tối hoặc “tấm màn đen” che ngang tầm nhìn.

Điều nguy hiểm là có nhiều trường hợp người bệnh hoàn toàn không nhận thấy bất thường cho đến khi tổn thương tiến triển nặng. Lúc này, thị lực có thể đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng và việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Ai cần tầm soát thoái hóa võng mạc định kỳ?

Trên thực tế, việc kiểm tra võng mạc nên được thực hiện với tất cả mọi người để bảo vệ sức khỏe mắt lâu dài. Tuy nhiên, có một số nhóm đối tượng nguy cơ cao cần được khám và tầm soát thường xuyên hơn, bao gồm:

– Người bị cận thị nặng từ 6 đi-ốp trở lên.

– Người có hiện tượng thoái hóa dịch kính hoặc bong dịch kính sau.

– Người từ 40 tuổi trở lên, khi cấu trúc mắt bắt đầu lão hóa.

– Người từng trải qua phẫu thuật mắt, đặc biệt là phẫu thuật đục thủy tinh thể.

– Người có thói quen xấu như dụi mắt mạnh, làm việc quá lâu với màn hình điện tử, thường xuyên đọc sách trong điều kiện thiếu sáng.

Vì sao phải tầm soát võng mạc sớm và định kỳ?

Thoái hóa, rách hay bong võng mạc đều có thể xảy ra âm thầm và tiến triển nhanh chóng. Các phương pháp khám sức khỏe tổng quát thông thường hay chỉ đo thị lực đều không thể phát hiện được những tổn thương này.

Chỉ khi thực hiện khám chuyên sâu với thiết bị hiện đại như máy chụp cắt lớp OCT, máy soi đáy mắt hoặc chụp ảnh võng mạc, bác sĩ mới có thể nhận diện các bất thường nhỏ nhất.

Việc phát hiện sớm mang lại nhiều lợi ích:

– Can thiệp kịp thời trong “thời điểm vàng”.

– Ngăn ngừa biến chứng nặng nề như bong võng mạc toàn bộ.

– Bảo tồn thị lực lâu dài cho bệnh nhân cận thị nặng.

Các phương pháp điều trị thoái hóa – rách, bong võng mạc

Tùy vào mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp:

– Thoái hóa nhẹ: theo dõi định kỳ 3–6 tháng/lần.

– Thoái hóa nặng: thực hiện laser quang đông để cố định võng mạc.

– Rách võng mạc nhỏ: cần được laser ngay để tránh lan rộng.

– Bong võng mạc lan rộng: phẫu thuật cắt dịch kính là chỉ định bắt buộc để phục hồi.

Một điểm quan trọng cần nhớ: các phương pháp điều trị này chỉ giúp ngăn chặn tiến triển và “gia cố” võng mạc. Những phần thị lực đã mất do tổn thương võng mạc thường không thể khôi phục hoàn toàn. Vì vậy, phát hiện và điều trị sớm luôn là yếu tố quyết định tiên lượng của bệnh.

Cách phòng ngừa thoái hóa võng mạc ở người cận thị nặng

Để giảm thiểu nguy cơ, người bị cận thị nặng nên:

– Khám mắt định kỳ ít nhất 6–12 tháng/lần, hoặc theo chỉ định của bác sĩ.

– Bảo vệ mắt khi hoạt động ngoài trời, hạn chế tiếp xúc lâu với ánh sáng xanh từ màn hình.

– Tránh dụi mắt, tránh chơi các môn thể thao có va chạm mạnh vào vùng mắt.

– Duy trì lối sống lành mạnh: ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin A, C, E, Omega-3; ngủ đủ giấc.

– Đeo kính đúng số đo, tránh sử dụng kính kém chất lượng.

Bệnh viện Mắt Bình Tâm – địa chỉ uy tín tầm soát và điều trị bệnh lý võng mạc

Tại Bệnh viện Mắt Bình Tâm, quy trình tầm soát thoái hóa võng mạc cho bệnh nhân cận thị nặng được thực hiện với hệ thống máy móc hiện đại: máy chụp OCT, máy soi đáy mắt kỹ thuật số, cùng đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm.

Bệnh viện luôn chú trọng phát hiện sớm các tổn thương võng mạc, từ đó đưa ra phác đồ điều trị tối ưu, giúp người bệnh bảo vệ thị lực lâu dài.

Kết luận

Người bị cận thị nặng có nguy cơ cao gặp phải thoái hóa, rách hoặc bong võng mạc – những bệnh lý có thể dẫn tới mù lòa vĩnh viễn. Do đó, việc tầm soát võng mạc định kỳ là vô cùng cần thiết để bảo vệ đôi mắt và chất lượng cuộc sống.

Nếu bạn hoặc người thân đang mắc cận thị nặng, đừng chủ quan. Hãy đến Bệnh viện Mắt Bình Tâm để được thăm khám và tầm soát võng mạc sớm, bởi đôi mắt sáng khỏe chính là tài sản vô giá.